Het verhaal | Molens en gemalen
Het verhaal

Molens en gemalen

Met windmolens en stoomgemalen Nederland drooghouden

Met een systeem van molens en gemalen wordt in Kinderdijk al eeuwen het water uit de poldergrond in de rivier geloosd. We bedachten steeds betere systemen, waarbij de kracht van de wind werd gekoppeld aan stoom-, diesel- en elektrische gemalen. Hier werken menselijke slimheid, techniek en natuur samen om onze voeten droog te houden!

Molens

Van de ruim 1.200 molens in Nederland, vind je er in Kinderdijk maar liefs negentien bij elkaar. Deze molens werden door de Waterschappen gebruikt om het water in de polders op peil houden. De molens van de Overwaard en de stenen molens van de Nederwaard malen het water uit de polders van de Alblasserwaard een laatste trap omhoog naar de hoge boezems. Deze grondzeilers scheren met hun wieken van wel vijftien meter vlak over de grond.

De molens van de Overwaard

De molens van de Overwaard

De rietgedekte boezemmolens van de Overwaard (1740) malen met een scheprad het water van de Lage naar de Hoge Boezem. Binnenin is genoeg plek voor een molenaar en zijn gezin.

De molens van de Nederwaard

De molens van de Nederwaard

De stenen molens van de Nederwaard malen water naar de Hoge Boezem. In Museummolen Nederwaard zie je hoe molenaar Hoek, zijn vrouw en dertien (!) kinderen hier vroeger leefden.

De molen van polder Blokweer

De molen van polder Blokweer

In deze museummolen beleef je het ambacht van de molenaar in het echt! Hier zie je hoe het scheprad het water een meter op kan malen naar de boezem.

De molens van polder Lekkerland

De molens van polder Lekkerland

Van de drie molens van Lekkerland staan er nog twee. De Hoge Molen heeft geen scheprad, maar een vijzel, waarmee water direct 2,5 meter op wordt gemalen naar de rivier.

Gemalen

Van stoom naar elektriciteit en diesel, tot een computergestuurd systeem van gemalen. De molens van Kinderdijk kregen moderne hulp van steeds betere gemalen om het stijgende grondwater uit de polder te malen. Bij een laag rivierpeil openen de sluizen en pompen de gemalen het water de rivier in.

Wisboomgemaal

Wisboomgemaal

In 1868 kreeg de Overwaard hulp van dit stoomgemaal met schepraderen. In 1924 werd het elektrisch. Tegenwoordig speelt het gemaal geen rol meer in het waterbeheer.

J.U. Smit gemaal

J.U. Smit gemaal

Dit dieselgemaal verving in 1972 het Van Haaftengemaal. De vijzels worden tegenwoordig met computers aangestuurd op basis van waterstanden en actuele wind- en weersverwachtingen.

G.N. Kok gemaal

G.N. Kok gemaal

Dit gemaal vervangt het oude Wisboomgemaal. Met zijn drie enorme vijzels kan dit elektrische gemaal meer water verplaatsen dan 24 molens samen aan zouden kunnen!

Hulpgemaal De Fabriek

Hulpgemaal De Fabriek

In 2019 is Hulpgemaal De Fabriek geopend. Op exact dezelfde plek als het origineel, dat in 1995 werd gesloopt. De multi-screenfilm is een perfect begin van je bezoek!