placeholder
15 februari 2019

‘Dit willen we graag aan de rest van de wereld laten zien’

Zelfs molenmakers met bijna een halve eeuw ervaring hebben zo’n klus nog nooit uitgevoerd. In de loods van De Gelder Molenmakers- en Aannemersbedrijf in Sliedrecht wordt momenteel de laatste hand gelegd aan een houten scheprad.

Dat wordt gemaakt in opdracht van de Stichting Werelderfgoed Kinderdijk (SWEK). “Het weegt zo’n acht ton”, weet Martin Boogert van De Gelder. De inwoner van Groot-Ammers werkte de afgelopen maand samen met zijn Kinderdijkse collega Gert-Jan Rozendaal, molenaar op molen 7 van de Nederwaard, aan het imposante bouwwerk. Boogert: “Een leuke uitdaging. We hebben hier mannen rondlopen met 45 jaar ervaring en die hebben dit nog nooit meegemaakt.”

Het scheprad weegt ongeveer 8 ton en heeft een doorsnede van 5,85 meter.

Het scheprad weegt ongeveer 8 ton en heeft een doorsnede van 5,85 meter.

Want het is bijzonder dat er in 2019 nog een houten scheprad wordt vervaardigd, zeker één met een doorsnede van 5,85 meter. In de loop van de negentiende eeuw zijn alle houten exemplaren namelijk vervangen door ijzeren, ook in de Kinderdijkse molens. De replica wordt binnenkort geplaatst in de vierde molen van de Overwaard, ook wel de Contramolen genoemd. Die herbergt dan weer twee schepraderen, zoals voor 1800 het geval was. Daarmee kon die het water twee kanten op malen, uniek in de wereld.

Concreet

“Mooi om na al die jaren van voorbereiding eindelijk iets concreets te zien”, zegt Jan-Willem de Winter, projectleider bij de SWEK. “Het komt tot leven.” De Contramolen gaat in het voorjaar van 2020 open als derde museummolen in UNESCO Werelderfgoed Kinderdijk. Vanaf de eerste verdieping zien bezoekers straks beide raderen. In de Contramolen en de in aanbouw zijnde naastgelegen educatieschuur komt de techniek van de molen en het molenmakersambacht centraal te staan.

De educatieschuur naast de Contramolen is bijna klaar.

De educatieschuur naast de Contramolen is bijna klaar.

Bij het ontwerpen van het scheprad, geheel van Deens eikenhout gemaakt, boden eeuwenoude bestekken van de Overwaard-molens en aanwijzingen in de molen zelf uitkomst. “Aan bepaalde bouwsporen konden we bijvoorbeeld zien hoe groot het scheprad was”, weet De Winter. Alle onderdelen zijn genummerd omdat het gevaarte voor het vervoer en het plaatsen in de molen weer geheel uit elkaar moet.

Reconstructie

De plannen voor de reconstructie en het openstellen van het monument uit 1740 dateren al van 2003, het jaar dat de vierde van de Overwaard voor het laatst werd bewoond. De Winter: “Deze molen is zo bijzonder, dat willen we graag aan de rest van de wereld laten zien.”

Martin Boogert (l.) en Gert-Jan Rozendaal bij 'hun' bouwwerk.

Martin Boogert (l.) en Gert-Jan Rozendaal bij 'hun' bouwwerk.

De auteur